Vukovi

Vuk je holarktička vrsta roda Canis, srodnik domaćeg psa.
Do početka razvitka poljoprivrede i stočarstva vuk je bio najrasprostranjenija zver na zemlji.

Vukovi žive u velikom broju najrazličitijih mesta. Zahvaljujući svojoj velikoj prilagodljivosti, uspevaju da žive i u ledenim područjima Grenlanda i Arktika, kao i u pustinjama Severne Amerike i Centralne Azije. Većina vukova nastanjuje travnata područja i šume.
Iako se u divljini može doći do susreta sa usamljenom jedinkom vuka, normalan socijalni život vukova odvija se u čoporu.
Vučji čopor se u pravilu sastoji od roditeljskog para i njihovih potomaka. Vukovi (za razliku od domaćih pasa) polno sazrevaju tek s dve godine i do tog vrijemena ostaju s roditeljima. U normalnim okolnostima, u jesen se vučji čopor sastoji od roditeljskog para, njihovih prošlogodišnjih, kao i mladunaca iz te godine. S dostizanjem polne zrelosti, mladi vukovi po pravilu napuštaju teritoriju svojih roditelja i kreću u potragu za vlastitim.

Roditelji se zovu alfa-par i dominantniji su u odnosu na svoj podmladak, pa stoga nema borbi oko dominacije. Jedino se mladi vukovi takmiče oko pozicije beta vukova. Oni koji ne uspeju da dostignu ovaj rang postaju omega-vukovi, na najnižem položaju.
Do parenja između srodnika nikad ne dolazi, čak i kad ne postoji drugi seksualni partner
Razdoblje skotnosti je oko šezdeset dana, a u jednom leglu je u pravilu između troje i sedam (ponekad se dogodi i četrnaest) mladunaca. Vukovi u divljini obično žive 8 do 9 godina.

Veličina i masa vukova variraju, usled velike površine areala i naseljavanja različitih staništa.
Najveći vukovi (žive u šumskim područjima Letonije, Belorusije, Aljaske i Kanade) dosežu dužinu tela (od vrha njuške do početka repa) do 160 cm, a rep je dugačak još do 52 cm, a mogu dostići težinu do 80 kg.
Najmanji vukovi žive na Bliskom istoku i na Arabijskom poluostrvu. Dužina tela im je oko 80 cm, a rep je dug oko 29 cm, težina je oko 20 kg.

Osnovu vučje hrane čine veliki biljojedi, pri tome lovi onu vrstu koja je najčešća u području na kojem živi. U slučaju nestašice divljači, vukovi će jesti i strvinu i otpatke, kao i povrce. Mladi vukovi često love i jedu insekte.

Godišnja potreba jednog vuka za hranom kreće se između 500 i 800 kg po pojedincu. U proseku, vuk jede oko 2 kg dnevno, ali se pri tome mora uzeti u obzir i duža razdoblja u kojima vuk ne uspeva da ulovi ništa. Zanimljivo je to da, vuk može pojesti odjednom i do 10 kg mesa! Ali on je veoma snalažljiv i umesto da sve to lepo svari, on deo tog mesa povrati i zakopa ga kao zalihu.

U nekim zemljama vuk je iskorenjen a tamo gde još uvek živi, aktivno ga progone. Međutim, jače je saznanje da vuk ne predstavlja opasnost ni po čoveka, a ni po poljoprivredu. Prihvata se da u okviru zaštite sredine treba zaštititi i vuka kao sastavni dio faune.

U Evropi je vuk zaštićen s tri međudržavna dogovora:
Vašingtonskim sporazumom o zaštiti vrsta (CITES, Convention on International Trade in Endangered Species of Wild Fauna and Flora)
Bernskom konvencijom i
FFH-smernicama (Fauna-Flora-Habitat-Ricthlinie).



Danas je dokazano da domaći pas potiče od vuka. Genetička istraživanja su pokazala da se tzv. „pra-pas“ odvojio od vuka još prije više od 100.000 godina.
Kod nekih pasmina domaćih pasa se srodnost s vukom još jako dobro može videti. Psi pratipa (grupa 5 u FCI kasifikaciji) kao što su samojed, sibirski haski, aljaški malamut, kanaanski pas i akita pokazuju i danas svojim izgledom srodnost s vukom, kao što je šiljasta njuška, špicaste i uspravne uši i četvrtasta građa tela. I neke druge pasmine, kao recimo nemački ovčar pokazuju još određeniju sličnost s vukom..

Predivni su vukovi!

Jesu, baš su lepi

Ono sto niste znali...



Koliko ima vrsta vukova?
Postoje tri vrste vukova. Sivi vuk Canis lupus, Crveni vuk Canis rufus i Etiopijski vuk Canis simensis. Uz tri temeljne vrste vuka postoje i brojne podvrste sivog vuka.

Koliko dugo vukovi žive?
Vukovi prosečno žive 8 do 9 godina ( u divljini ). U zatočeništvu ponekad znaju doživeti i do 18 godina.


Koliko se brzo vukovi kreću?
Ako kaskaju kreću se od 8 do 16 km na sat. Ako trče mogu prevaliti i do 45 km na sat. Obično dnevno prevale oko 35 km u potrazi za hranom.

Koji su glavni razlozi smrtnosti u vukova?
Većinom uginu zbog gladi, ali i u sukobima s vukovima iz drugih čopora u borbama za teritoriju. Uz ta dva glavna razloga smrtnosti manji deo spada i u mortalitet uzrokovan raznim bolestima i drugim činiocima. U područjima gde nema utiecaja čoveka, ili je on minimalan, glavni uzrok smrtnosti vukova su drugi vukovi, čak do 70% od ukupne smrtnosti.
PROCENJUJE SE DA JE U SRBIJI GLAVNI UZROK SMRTNOSTI VUKA ČOVEK(99.0%).


Koliko zuba imaju vukovi?
Vukovi imaju 42 zuba.


Koliko se često vukovi pare?
Vukovi se pare samo jedanput godišnje.Psi se za razliku od njih pare dva puta godišnje.

Kada počinje sezona parenja?
Sezona parenja može započeti već u ranom januaru pa sve do kasnog aprila, zavisno od klimatskih uslova gdje vukovi žive. Ukoliko žive u toplijim krajevima sezona parenja započinje ranije.


Koliko mladunčadi imaju vukovi u jednom leglu?
Obično 4 do 6 mladunca.

Da li se samo majka brine za mladunčad?
Ne. Svi članovi čopora se brinu za mladunčad, čuvaju ih i hrane.

Da li vukovi od rođenja znaju kako da love?
Vukovima je svakako usađen prirodni instinkt za lov. Vukovi koji su rasli u zarobljeništvu za puštanje u divljinu naučeni su veštinama lova, ali im preživljavanje u prirodi zavisi od toga koliko su se naučili kloniti čoveka. Ali vukovi koji su rođeni u divljini svakako su naučeni od strane svojih roditelja veštinama lova.

Kolika je jaka čeljust vuka?
Pritisak vučje čeljusti iznosi 300 kg po cm2, što je dva puta jače od Nemačkog ovčara. Vukovi mogu smrviti velike kosti sa par ugriza.

Koji je glavni vučji plen?
U Srbiji su glavni plien vukova krupna divljač: jeleni, srne, divlje svinje, ali i ostali sitni glodari kao npr. zečevi.
Inače u SAD-u vukovi znaju uspješno uhvatiti i ogromnog bizona.

Zašto vukovi žive u čoporima?
Vukovi su društvene životinje. Zajednički život u čoporu koristi im radi lakšeg preživljavanja i pronalaženja hrane. Da bi lovili veliki plijen, predatori moraju biti ili veliki skoro kao i plen (primer su zveri porodice mačaka), ali mogu biti i manji, pa loviti u čoporu (vukovi, afrički divlji psi), što je i razlog njihovog evolucijskog uspjeha. Osim što mogu uhvatiti veći plen, zato jer su u čoporu, mogu veliki plen odmah i pojesti, odnosno potpuno ga iskoristiti.
Hijerarhija u čoporu neutrališe agresivnost, smanjuje konflikte i donosi socijalni red.


Kakva je socijalna struktura vučijeg čopora?
Glavni i na najvišem položaju su alfa par: alfa mužjak i alfa ženka. U čoporu se razmnožava samo alfa par. Beta vukovi su na nižem položaju od alfa vukova, a na najnižem položaju u čoporu se nalazi omega.
Jezgro čopora čini jedan reproduktivni par vukova, dok su svi ostali pripadnici čopora, štenad i njihova starija braća, potomci tog para roditelja. Vukovi u čoporu putuju, love, hrane se i odmaraju, to jest, zajedno su tokom cijele godine. Da bi sve te aktivnosti čopor uspešno sprovodio, u čoporu postoji relativno složena društvena struktura. Vučji čopor je hijerarhijski podeljen, gde roditeljski par vukova drži dominantan položaj, dok ostali pripadnici čopora međusobno grade odnose nadređenosti i podčinjenosti, po muškoj i po ženskoj liniji. Dominantan vuk ili vučica odlučuje kada će čopor ići u lov, gdje će biti brlog, a hijerarhijska struktura vidljiva je i kod hranjenja na plenu - podčinjeni vukovi jedu nakon nadređenih. Osim toga jaka dominacija, naročito po ženskoj liniji, onemogućava parenje podčinjenih članova, bilo međusobno ili sa jednim od dominantnih vukova. Tako u pravilu samo jedna vučica u čoporu može imati mlade, što je jedan od mehanizama samoregulacije veličine populacije ovog vršnog predatora. U isti mah je i sprečeno parenje u srodstvu.


Koliko je velik vučiji čopor?
Veličina varira od veličine teritorije koju pokrivaju. Čopor može imati samo dva vuka, a može uključivati i do 20 jedinki. Najveći čopor ikada zabeležen brojio je 37 jedinki u NP Yellowstone u proleće 2002. Taj čopor podelio se je kasnije na nekoliko manjih čopora.


Da li je istina da vukovi imaju jednog partnera celi život?
Da, Vukovi često izaberu partnera za celi život. Ukoliko jedan od partnera ugine ili strada na bilo koji drugi način ponekad ga vuk koji je izgubio partnera zameni drugim partnerom.

Zašto vukovi zavijaju na mjesec?
Vukovi ne zavijaju na mjesec. Zavijaju kao znak svog prisustva, nakon što su ulovili plijen ili kako bi se ponovo okupili. Ponekad zavijaju i u znak žalosti, kao kad je grupa lovaca poubijala šest vukova. Te noći ostatak čopora žalosno je zavijao duboko u noć…

Kako vukovi komuniciraju?
Vukovi komuniciraju na različite načine:
- zavijanjem
- režanjem
- cviljenjem
- lavežom
- govorom očiju
- ostavljanjem tragova (izmet, urin, grebanje po tlu).
- govorom tela

Da li je istina da vukovi napadaju ljude?
Nikada nije dokumentovan ni zabeležen napad zdravog vuka na čoveka. Vukovi su po svojoj prirodi životinje koje izbegavaju bilo kakav kontakt s ljudima. Zapravo su poprilično stidljivi.

Jesu li vukovi u srodstvu sa psima?
Može reći da su današnji psi i vukovi u srodstvu. Sve pasmine pasa nastale su udomaćivanjem vuka u procesu koji je započeo oko prije 100000 godina, s time da je i kasnije dolazilo do povremenog mešanja sa vukom (Vila i sur. 1997). Tako danas smatramo da su pas (C. lupus familiaris) i vuk ista vrsta. Rod Canis još uključuje kojota (C. latrans)
Neki se psi i danas mešaju sa vukovima pa tako postoje i hibridi između vukova i psa. Mešanjem ponekad dobijemo i novu pasminu - Češkoslovački vučji pas, koji je nastao mešanjem Nemačkog ovčara i vuka. U današnje vreme najčešće se za mešanje sa vukovima koriste Sibirski haskiji i Aljaški malamuti.

Jesu li Sibirski haskiji u bližem srodstvu sa vukovima od ostalih pasa?
Nisu, iako su sličniji vukovima od drugih pasa, blizina njihova srodstva sa vukovima je ista kao i u drugih pasa.


Jesu li vukovi uspješni lovci?
Zapravo nisu. Vukovi imaju nizak postotak uspešnosti lova na svoj prirodan plen. Da bi ulov bio uspešan vuk mora testirati više životinja pre nego što pronađe pogodnu za ulov, a samo svaki deseti pokušaj lova završava i hvatanjem plena.

Koliko dugo vuk može preživjeti bez hrane?
Danima, čak i nedeljama.

Jesu li vukovi krvoločni?
Ne, to je jedna od predrasuda koja prati vuka kao prirodnog predatora koji se hrani isključivo mesom. Vuk napada i ubija svoj prirodni plen ne iz zabave, već zbog toga jer mu je to prirodom predodređeno za njegov opstanak.

Zašto neki ljudi mrze vukove?
Prvenstveno zbog straha. Ali i suparništva na mnogim područjima. Na primjer: ukoliko uklonimo i zamijenimo vučiji prirodni plen (jelene, srne, divlje svinje), i na tim se područjima ljudi počnu baviti intenzivnim stočarstvom, vukovi će ubijati ovce i stoku kako bi mogli preživeti da se prehrane. A svakako je važno i suparništvo vuka kao prirodnog predatora i lovca koji je preuzeo njegovu ulogu i počeo smatrati divljač svojim prirodnim pravom, iako to pravo pripada prvenstveno vukovima i to još od davnina. Mržnja prema vukovima se svakako usađuje već u ranom detinjstvu u pričama za djecu i bajkama u kojima je vuk redovno opisivan kao krvoločna i zla životinja.